SẢN PHỤ KHÍ HUYẾT LƯỠNG HƯ - ít sữa
Lâm sàng:
Bệnh nhân: Trần Thị, nữ, 22 tuổi, đã kết hôn. Lần đầu khám vào đầu tháng 6 năm 1988. Sau sinh 4 ngày, sữa ít, chỉ nhỏ giọt rồi dừng. Không có triệu chứng căng đau ở ngực, kèm chóng mặt, mệt mỏi, khí thoát ra, mồ hôi chảy nhiều.
Chẩn đoán: Bệnh nhân gầy yếu, da dẻ khô ráp, sắc mặt vàng úa; lưỡi nhạt, ướt, mạch hư hoãn.
Biện chứng thuộc khí hư huyết thiếu, dẫn đến thiếu sữa. Phép trị là kiện Tỳ hòa Vị, ích khí dưỡng huyết.
Phương thuốc: Nhân sâm 15g, Bạch truật 15g, Phục linh 15g, Cam thảo 10g, Đương quy 15g, Bạch thược 15g, Xuyên khung 10g, Thục địa hoàng 15g, Vương bất lưu hành 15g, Thông thảo 15g, Hoàng kỳ 15g, Mạch môn đông 15g, Cát cánh 15g. Kết hợp sắc thuốc với canh chân giò heo, mỗi ngày 1 thang.
Sau lần tái khám, lượng sữa tăng lên rõ rệt, ăn ngon miệng hơn, tinh thần trở lại bình thường. Tiếp tục dùng Bát Trân Thang gia giảm, uống thêm 5 thang để đảm bảo sức khỏe ổn định lâu dài.
Bình: Sữa mẹ của phụ nữ được sinh hóa từ khí huyết, dựa vào Xung mạch và thông với kinh Vị. Sau sinh, thiếu sữa là chứng thường gặp trong lâm sàng. Nguyên nhân bệnh được chia thành hai loại: hư và thực. Thường gặp ở hư chứng, biểu hiện ngực lớn nhưng mềm, do hóa nguồn không đủ; thực chứng ít gặp hơn, biểu hiện ngực lớn và cứng, do tắc nghẽn, không thông được. Sách Tam Nhân Cực Nhất Bệnh Chứng Phương Luận viết: “Phụ nữ sau sinh có hai loại tắc mạch sữa, một là do huyết thịnh mà tắc nghẽn, hai là do huyết thiếu khí yếu mà không thông. Hư thì cần bổ, thịnh thì cần thông”. Trong lâm sàng, hư chứng phổ biến hơn thực chứng. Trường hợp này là do khí huyết vốn đã bất túc, sau sinh hao tổn khí huyết càng trầm trọng, khí huyết hư không đủ để sinh hóa và vận chuyển sữa, dẫn đến thiếu sữa. Phép trị nên kiện Tỳ hòa Vị, ích khí dưỡng huyết. Phương thuốc: chọn Bát Trân Thang hợp Thông Nhũ Đan, trong đó: Tứ Quân Tử Thang gia Hoàng kỳ để bổ khí, Tứ Vật Thang để bổ huyết. Thêm Vương bất lưu hành và Thông thảo để thông kinh lạc, Cát cánh dẫn thuốc đi lên, hỗ trợ khai thông sữa. Toàn phương phối hợp vừa bổ hư, vừa thông kinh lạc, giúp nguồn sữa đầy đủ, sữa sẽ tự thông. Trong lâm sàng, có thể sử dụng các món ăn trị liệu như canh chân giò heo, canh cá chép để hỗ trợ.
0 Nhận xét