🧠 QUY TỲ THANG (归脾汤)
– Khi trí nhớ bỏ quên một người, và tim không còn chỗ để an yên
“Có những ngày trí nhớ mờ như khói,
Quên điều vừa nói, không nhớ nổi giấc mơ đêm qua.
Có những đêm nằm im, tim đập hẫng một nhịp,
Là vì huyết không đủ để giữ lấy thần – tâm không còn gối để ngủ yên.”
📜 Giai thoại – Người thiếu phụ và khung thêu quên dở
Ở một xưởng thêu ven sông, có người thiếu phụ nổi tiếng với đường kim tinh xảo. Nhưng từ sau một lần sinh non, cô thường hay quên, mắt vô thần, người gầy dần, tay run khi cầm kim. Có đêm đang thêu giữa chừng, cô để rơi khung vải mà không nhớ mình đang làm gì.
Người nhà tưởng cô mắc tâm bệnh, đã mời bao thầy pháp, nhưng đều không hiệu quả. Một ngày kia, có vị lương y già đi qua, chỉ nhìn một lần rồi bảo:
"Không phải tâm loạn, mà là huyết hư. Không phải thần đi mất, mà là **huyết không đủ để giữ thần lại."
Ông cho bài thuốc tên gọi Quy Tỳ Thang – nghe như một lời ru trở về. Sau mấy thang, cô ngủ sâu hơn. Một tháng sau, cô thêu lại được cánh sen dang dở, và nhớ được đoạn thơ cô từng quên từ thuở con gái.
📖 Nguồn gốc bài thuốc
Quy Tỳ Thang (归脾汤) được ghi trong sách Tế Sinh Phương của danh y Diên Thọ đời Kim, và được truyền lại trong nhiều hệ phái dưỡng tâm – kiện tỳ.
Tên bài thuốc nghĩa là: "Quy về Tỳ" – vì Tỳ sinh huyết, huyết dưỡng Tâm. Khi Tỳ khí suy, huyết không sinh đủ, Tâm không được nuôi thì sinh ra mệt mỏi, lo âu, hay quên, mất ngủ, tim đập nhanh.
Đây là bài thuốc phối hợp tinh tế giữa bổ khí – dưỡng huyết – kiện tỳ – an thần, nhẹ nhàng như chiếc gối chườm ấm dưới gáy người mỏi mệt lâu ngày.
🌿 Thành phần bài thuốc – Chọn kỹ từng sợi chỉ vá lại hồn tâm
• Đẳng sâm (党参) – 12g
Bổ khí tỳ, sinh tân, dưỡng vị. Chọn loại sâm cắt lát đều, khô giòn, thơm dịu. Có thể thay bằng Nhân sâm nếu khí hư nặng.
• Bạch truật (白术) – 12g
Kiện tỳ táo thấp, trợ tiêu hóa. Dùng bạch truật sao vàng thơm nhẹ, không cháy đen.
• Phục linh (茯苓) – 12g
Lợi thủy, kiện tỳ, an thần. Nên chọn phục linh trắng, khô giòn, lát dày.
• Cam thảo (甘草) – 6g
Điều hòa các vị, bảo vệ tỳ khí. Dùng cam thảo sao mật, cắt lát đều, ngọt hậu.
• Hoàng kỳ (黄芪) – 15g
Đại bổ khí, thăng đề dương khí. Dùng hoàng kỳ phiến vàng tươi, không ẩm mốc.
• Long nhãn nhục (龙眼肉) – 12g
Dưỡng tâm, an thần, ích trí. Dùng loại long nhãn hạt nhỏ, thịt dẻo, màu nâu đỏ.
• Toan táo nhân (酸枣仁) – 12g
An thần, giúp ngủ sâu. Nên sao đen sơ để tăng tác dụng an thần.
• Viễn chí (远志) – 6g
Khai khiếu, hóa đàm, ích trí. Tẩm mật sao để giảm táo, dùng loại nhỏ đều.
• Đương quy (当归) – 12g
Bổ huyết, điều huyết, nhuận tâm mạch. Dùng quy thân sao rượu để dẫn huyết về tâm.
• Mộc hương (木香) – 6g
Hành khí, kiện tỳ, điều trung. Sao thơm nhẹ để giảm tính táo.
🩺 Công dụng – Dùng trong các trường hợp
✅ Người tỳ khí hư – tâm huyết kém, biểu hiện:
Ăn uống kém, dễ đầy bụng, sắc mặt nhợt
Hồi hộp, tim đập nhanh, hay quên, mất ngủ, mơ nhiều
Người mệt, tay chân yếu, dễ toát mồ hôi, lo âu vô cớ
✅ Đặc biệt phù hợp với:
Người mất ngủ do suy nhược sau bệnh, sau sinh, sau sảy thai
Người già hay quên, trí nhớ giảm, học trò mùa thi yếu sức
🔧 Cách phối ngẫu và gia giảm theo thể bệnh
• Mất ngủ nặng: gia Thần sa, Bá tử nhân
• Suy kiệt toàn thân: phối Thập toàn đại bổ thang
• Ăn kém rõ: thêm Thần khúc, Mạch nha
• Tâm khí uất trệ: gia Hương phụ, Trần bì
• Hay quên, thiếu máu não: thêm Câu đằng, Thiên ma, Ích mẫu thảo
📌 Bên cạnh những gì ta đã biết…
• Ít người biết: Quy Tỳ Thang từng được dùng như bài thuốc dưỡng trí nhớ cho người cao tuổi, người học thi, phụ nữ trầm cảm nhẹ sau sinh.
• Ở Huế, có nơi nấu bài này cùng táo đỏ và gạo nếp, thành món cháo thuốc ăn nhẹ giúp ngủ ngon, phục hồi khí huyết.
• Một số thầy thuốc dân gian còn sắc cùng sữa tươi không đường, uống buổi tối để đưa thần vào giấc ngủ như tơ nhẹ.
⚠️ Hãy nhớ:
• Không dùng bài này khi đang cảm mạo phong nhiệt, tiêu hóa ứ trệ, thấp nhiệt nội thịnh.
• Người khỏe mạnh dùng lâu có thể gây trệ khí, nặng bụng, mất cảm giác thèm ăn.
Đây là bài thuốc dành cho người yếu – cả thân lẫn tâm, khi sự tỉnh táo đã mờ, giấc ngủ không còn êm, thần mỏi mà lòng không yên.
🌸 Quy Tỳ Thang – Bài thuốc giữ lại những điều ta từng đánh rơi
Không ai biết trí nhớ bắt đầu phai từ khi nào. Có thể là sau một nỗi buồn, sau một đêm trắng, sau một lần sinh nở, hay một mùa thi quá mỏi mệt.
Quy Tỳ Thang không đưa ta về quá khứ – nó chỉ giúp ta nhớ lại mình là ai.
Và rồi, từ đó mà ngủ được, ăn được, sống lại.
Một giấc ngủ có hoa sen,
Một sớm mai không quên bài đã học,
Một trái tim đập chậm mà ấm,
Một người đã nhớ lại chính mình.
Để đặt lịch khám tại ĐÀO GIA Y VIỆN, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE/ZALO: 0967536386 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
Quý khách có thể xem thêm bài viết về Tê tay - tê chân do thoát vị đĩa đệm cổ và lưng - ĐÀO GIA Y VIỆN
0 Nhận xét